Laat ik voorop stellen dat ik tegen elke oorlog ben. Oorlog is zelden een middel om een conflict op te lossen. Net als ruziemaken en schreeuwen dat niet zijn. Vanmorgen las ik een nieuwsbericht op Nu.nl over de oorlog in Oekraïne. Poetin zou bijna door zijn oorlogsmateriaal heen zijn en de Oekraïne had een Russische basis met een drone geraakt waarbij drie militairen om het leven zijn gekomen. Ik reageerde daaronder met waarom deze oorlog is begonnen en dat er, mijn inziens, maar één oplossing is en die ligt bij de NAVO en dat is niet door nog meer geld of oorlogsmateriaal te sturen. Het zorgt er alleen maar voor dat deze oorlog nog langer gaat duren en nog meer zal intensiveren.
Direct toen ik het bericht plaatste kreeg ik het bericht: ‘Deze reactie is afgewezen omdat hij onze spelregels heeft geschonden’. Huh, dus je mag niet zeggen waar de oorlog om gaat? De media is weer eenzijdig de zaak aan het belichten, Poetin moet en zal in een slecht daglicht worden geplaatst? De burger moet het initiatief van Rutte, om na duidelijk voor een kant te kiezen door reeds divers oorlogsmateriaal en geld te hebben gestuurd en afgelopen week nog eens 2,5 miljard euro, alleen maar bejubelen? Zijn dat de spelletjes die ze aan het spelen zijn?
Want, waar gaat deze oorlog nu eigenlijk om? Is het Poetin nu alleen maar om de Oekraïne te doen?
Om dat te begrijpen moeten we terug naar 1922, in dat jaar werd de Sovjet Unie opgericht. Tot het uiteenvallen in 1991 was het officieel een unie van 15 Sovjetrepublieken waarbij overheid en economie sterk gecentraliseerd waren. De landen die er in zaten waren: Rusland, Wit-Rusland, Oekraïne, Moldavië, Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Kazachstan, Oezbekistan, Turkmenistan, Kirgizië, Tadzjikistan, Estland, Letland, Litouwen.
Na de tweede wereldoorlog wilden westerse landen een garantie dat de Verenigde staten hen tegen de Sovjet Unie en Duitsland zou beschermen. Daarnaast begon de koude oorlog in 1947. Hierop werd de NAVO opgericht. De 12 landen die in de NAVO zaten waren: VS, Canada, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Noorwegen, Denemarken, IJsland, Portugal, België, Nederland, Luxemburg. Het meest belangrijkste van de 14 artikelen waar de partijen van de NAVO zich aan te hebben houden is artikel 5. Als een van de partijen wordt aangevallen zullen de andere partijen hen bijstaan.
Toen in 1955 West-Duitsland tot de NAVO toetrad, was Rusland niet gelukkig. De herinneringen aan de tweede wereldoorlog, waarin Duitse troepen Rusland waren binnengevallen stonden nog vers in het geheugen. Hierop werd mede door Rusland het Warschaupact opgericht, een militair bondgenootschap van communistische landen in Oost-Europa onder aanvoering van de Sovjet-Unie, als tegenhanger van de NAVO. De volgende landen zaten bij de oprichting in het Warschaupact: Sovjet-Unie, Albanië, Bulgarije, Roemenië, Oost-Duitsland, Hongarije, Polen en Tsjechoslowakije. Ook China was op de conferentie aanwezig, maar dat land trad niet toe. Wel verklaarde de toenmalige Chinese minister van Defensie dat zijn land de Oost-Europese landen te hulp zou schieten als deze door ‘imperialisten’ werden aangevallen.
De NAVO en het Warschaupact hebben nooit een rechtstreeks militair conflict gehad maar bestreden elkaar meer dan 35 jaar in de koude oorlog. Enkele voorbeelden waar ze tegenover elkaar stonden zijn de Koreaanse oorlog, de Hongaarse opstand en de Cubacrisis.
Het Warschaupact hield stand tot 1 juli 1991. Door onder meer de val van de Berlijnse Muur verloor de Sovjet-Unie haar greep op Midden- en Oost-Europa en verloor het geleidelijk haar politieke en militaire basis. Ook het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 speelde hierbij een belangrijke rol.
Na de val van de Muur zijn er door Europese en Amerikaanse leiders verschillende uitspraken gedaan dat de NAVO niet zou uitbreiden naar het oosten. En de landen die tussen de NAVO en Rusland liggen een buffer zullen blijven vormen. Echter precies het tegenovergestelde is gebeurd. In 1999 traden enkele landen die voorheen lid waren van het communistische bondgenootschap, toe tot de NAVO: Tsjechië, Hongarije en Polen. In 2004 volgden Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Roemenië, Slowakije en Slovenië. In 2009 volgden Albanië en Kroatië en in 2017 Montenegro de alliantie. Alleen Oekraïne en Georgië treden niet toe omdat die toetreding in 2008 op sterk water is gezet. Poetin vermeldt dan al dat de laatst toegetreden landen nooit lid hadden mogen worden van de NAVO omdat dit tegen de beloftes is.
Daarnaast heeft de NAVO zich niet alleen ontwikkeld tot een groot westers verdedigingsbondgenootschap, maar moeten landen die zich willen aansluiten voldoen aan bepaalde mens- en wereldbeelden. Het gaat hier om zaken als democratie, rechtstaat, scheiding van kerk en staat, vrijheid van meningsuiting, mensenrechten. Zaken die een duidelijk andere inhoud hebben in Oekraïne en Rusland. Oekraïne was het grootste deel van de vorige eeuw onderdeel van de Sovjet unie en was daarvoor eeuwenlang deel van Rusland. Woordbreuk, zegt Poetin nu al tien jaar. ‘Keer op keer zijn we achter onze rug om bedrogen.’.
Op 27 april 2018 voerden de NAVO-ministers een discussie over de landen die lid willen worden van het bondgenootschap, te weten Georgië, Macedonië, Bosnia Herzegovina en Oekraïne. Nederland steunt de punten van het ‘Open Deur’ beleid. Vanuit Russisch oogpunt is te begrijpen dat zij de NAVO niet verder naar het oosten willen zien opschuiven en zeker niet tot direct aan hun landsgrenzen.
Door de ligging van Oekraïne direct aan de grenzen van Rusland en de aanwezigheid van een cultuurgrens vormt het een bron van conflict en is daarmee ongeschikt als NAVO-lid. Er werden en worden valse verwachtingen gewekt bij Oekraïne en er worden onwenselijk irritaties en gevoelens van bedreiging in Rusland mee opgeroepen. Met als resultaat een inmiddels maandenlange oorlog.
Het maar blijven financieren en sturen van oorlogsmateriaal naar Oekraïne door de NAVO landen, helpt niet in dit conflict. Ook het blijven praten over toetreding van de Oekraïne tot de NAVO steunt Poetin alleen maar in zijn gedachte dat de NAVO landen Rusland zullen omsingelen en uiteindelijk zullen aanvallen. Het gaat hier niet om een stukje grond van Oekraïne wat Rusland graag wil hebben, maar om een conflict wat terug gaat tot ver in de vorige eeuw, waar keer op keer afspraken worden geschonden door de NAVO. Waar de NAVO en het Warschaupact indirect oorlogen hebben gevoerd en waar velen zijn gesneuveld.
Zorg dat er weer een flinke buffer komt van landen tussen Rusland en de bij de NAVO aangesloten landen. Dit door uittreding van door Rusland omstreden landen bij de NAVO. En laat daarna de NAVO zich houden aan de toezeggingen die zijn gedaan aan Rusland. Dat is mijn inziens het enige om deze oorlog te beëindigen. Ik keur het gedrag van Poetin niet goed, maar ik begrijp het enigszins wel.
Jim
